Een virtueel particulier netwerk (VPN) breidt een particulier netwerk uit over een openbaar netwerk en stelt gebruikers in staat om gegevens te verzenden en ontvangen over gedeelde of openbare netwerken alsof hun computerapparatuur rechtstreeks is aangesloten op het particuliere netwerk. Toepassingen die via het VPN worden uitgevoerd, kunnen daarom profiteren van de functionaliteit, beveiliging en het beheer van het privénetwerk.
Individuele internetgebruikers kunnen hun transacties beveiligen met een VPN, om geografische beperkingen en censuur te omzeilen, of om verbinding te maken met proxyservers om de persoonlijke identiteit en locatie te beschermen. Sommige internetsites blokkeren echter de toegang tot bekende VPN-technologie om te voorkomen dat hun geografische beperkingen worden omzeild.
VPN's kunnen online verbindingen niet volledig anoniem maken, maar ze kunnen meestal de privacy en veiligheid verhogen. Om openbaarmaking van privé-informatie te voorkomen, staan VPN's doorgaans alleen geauthenticeerde externe toegang toe met behulp van tunnelingprotocollen en versleutelingstechnieken.
Mobiele virtuele privénetwerken worden gebruikt in instellingen waar een eindpunt van de VPN niet is vastgezet op een enkel IP-adres, maar in plaats daarvan over verschillende netwerken zwerft, zoals datanetwerken van mobiele providers of tussen meerdere Wi-Fi-toegangspunten. Mobiele VPN's worden veel gebruikt in de openbare veiligheid, waar ze wetshandhavers toegang geven tot missiekritieke applicaties, zoals computerondersteunde verzending en criminele databases, terwijl ze reizen tussen verschillende subnetten van een mobiel netwerk.